Over water lopen of in een atoombunker stilstaan bij wat mensen bindt: Skulptur Projekte Münster laat je anders kijken naar de oude Hanzestad én jezelf. Als kunst ergens opgaat in het leven van alledag is het hier. Op zoek naar de lading van een vrachtauto.
De zon zal de stad vandaag opwarmen tot zo’n 25 graden. Prima weer om over water te lopen. Maar eerst een fiets. Bij de Domplatz is het even zoeken naar een plek om de kekke SP17-tweewieler te stallen, want Münster is fietsstad bij uitstek. En dan is het vandaag ook nog weekmarkt aan de voet van de Sint-Paulusdom. Inwoners en studenten mengen zich met de toeristen, kunstliefhebbers en shoppers die hun stad aantrekt.
Skulptur Projekte biedt kunst buiten en binnen
Ook aan een vreemdsoortige lus rond een lantaarnpaal voor het LWL-museum voor kunst en cultuur staan fietsen vastgeketend. Bij de informatiebalie word ik in een paar zinnen nieuwsgierig gemaakt naar wat er alleen al in het rond het museum is te zien. Zoals de installatie van Martin Dean, die van de monumentale binnenhof een soort kijkdoos maakte. Naast die fascinerende uitstalling blijkt hij ook ingrepen te hebben gedaan in het straatbeeld. Dus toch kunst, die gekke kronkels voor de deur.
Ook de truck die Cosima von Bonin en Tom Burr op het superstrakke voorplein van het museum hebben geparkeerd zou je makkelijk kunnen aanzien voor een gewone vrachtwagen die wordt geladen of gelost. Op de dieplader staat een enorme zwarte doos met de waarschuwing ‘breekbaar’. De inhoud (een denkbeeldig kunstwerk?) blijft een mysterie en naar de boodschap mogen we gissen. Het terraspubliek lijkt vooral geïnteresseerd in de dans van een Aziatische vrouw. Is het een performance, of een optreden van een straatartiest?
Duits leren bij Skulptur Projekte
Naar de Wasserwaage van John Knight die me bij de informatiebalie ook was beloofd loop ik even te zoeken. Ik stel me er iets met water bij voor. Tot ik de buitenmaatse waterpas strak langs de gevel ontwaar, waarmee Knight je kritisch laat kijken naar het museum als instituut. Weer een woord Duits erbij geleerd.
Nog een straathoek verder lokt Koki Tanaka je ondergronds. Naar de als atoombunker gebouwde parkeergarage waar hij een veelkleurige groep inwoners van Münster een poosje liet bivakkeren, om een antwoord te vinden op de vraag ‘Hoe samen te leven en het onbekende te delen?’ De videoverslagen geven samen met achtergelaten rekwisieten een heel levendig beeld van dit sociale experiment.
Skulptur Projekte combineert oud en nieuw
Door een raam kijk ik uit op de Aegidiimarkt, waar onder een jaren 70-complex met winkels, kantoren en woningen een paar lagen geschiedenis schuil gaan, zoals op veel plekken in deze stad. Ooit stond hier een nonnenklooster en later was het kazerneterrein. In het wachthokje van een bushalte hangt de bijdrage van Dennis Adams aan Skulptur Projekte 1987. Zijn foto’s herinneren permanent aan het proces tegen nazi Klaus Barbie.
Münster is permanent openluchtmuseum voor moderne kunst
Zo struikel je in dit stukje binnenstad bijna over wat Münster in bijna een halve eeuw tot openluchtmuseum voor moderne beeldhouwkunst heeft gemaakt. Het ‘aangesneden Dolomiet’ van Ulrich Rückriem uit 1977 bijvoorbeeld, een natuurstenen wandje in poederkleuren naast de Petrikerk. Het markeert de zogeheten Jezuïetengang, genoemd naar de paters die hier ooit domicilie hielden, maar waar nu kantoormensen en fietsers voorbij snellen. Of neem de Study Garden, waarmee Siah Armajani sinds 1987 uitnodigt tot studeren onder de blote hemel. Al geven mensen vandaag de voorkeur aan doelloos chillen.
Onderweg naar het havengebied, getransformeerd tot coole pleisterplaats, bedenk ik welke werken uit deze jaargang zich zouden lenen voor een blijvende plek. De waterpas van Knight misschien? Of het werk van Justin Matherly? Hij dropte Nietzsche’s Rots als een meteoriet langs de lommerrijke Promenade, het populaire wandel- en fietspad dat als een groene strik om het centrum zit.
Over water lopen
Mocht het publiek kiezen, dan werd het vast de installatie On Water van Ayşe Erkmen. Zij liet ondertussen tienduizenden mensen over water lopen. Ook op deze zonnige middag trekt een gestage stroom over het ‘pad’ in de met terrassen omzoomde binnenhaven. De stemming is vrolijk, bijna jolig. Sommigen worden vanaf de kant uitgezwaaid alsof ze zich de oceaan over wagen. Met opgerolde broekspijpen stap ik het water in, tas en telefoon stevig vast. Twee meiden maken selfies, een hondje zwemt voorbij. Voor het dier is het hooguit ongewoon dat zijn baas nu naast hem loopt.
Kunst vermomd als attractie. Heel diep gaat het niet, al laat Erkmen wel massa’s mensen oversteken naar een rafelige oever die ze anders misschien zouden mijden. En dat met onbekommerd plezier.
Mijn tips voor Skulptur Projekte Münster
- Pauzeren? Het restaurant Stuhlmacher in de Ratskeller (naast het historische raadhuis) of het Marktcafé (aan de Domplatz) zijn klassieke adressen, mét terras. Bij het hippe Fyal Central aan de Geisbergweg (zijstraat Domplatz) vind je de sfeer van Münster als studentenstad.
- In Duitsland begint het paddestoelenseizoen al in de zomer. Overal staan Pfifferlinge (cantharellen) op de kaart. In de Nederlandse horeca een zeldzaamheid, hier verwerkt in tal van gerechten, zoals bij het Marktcafé in Münster in een saus bij de schnitzel of in Flammkuchen.
- Skulptur Projekte 2017 duurt tot 1 oktober. De toegang is gratis. 38 kunstwerken van eerdere edities zijn permanent te zien. Dat er ook van deze editie werken aan de openbare verzameling worden toegevoegd is zeer waarschijnlijk. Daarover wordt later beslist door de Stadt Münster en de curatoren.
- uitgebreide informatie over Skulptur Projekte Münster vind je hier
- Nog meer kunst en cultuur? Picasso Museum Münster, Stadtmuseum Münster en LWL Museum zijn altijd een bezoek waard!
